Osmanlı’da Otomobil

21 Ocak – 27 Ocak OSMANLI HAFTASI

 

1299’dan 1923’e kadar varlığını sürdüren Osmanlı İmparatorluğu’nun önemli bir otomobil üretim tarihi yoktu.  Bununla birlikte, 20. yüzyılın başlarında imparatorlukta, öncelikle Avrupa ülkelerinden ithal edilen otomobiller mevcuttu.  İmparatorluktaki ilk otomobilin 1896 yılında Georges Richard adlı bir Fransız tarafından İstanbul’a getirildiği sanılıyor.

Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ilk otomobil fabrikası, 1910 yılında Türk iş adamı Ahmed Lütfi Bey tarafından İstanbul’da kuruldu.  Bu fabrika, 1914 yılında mali zorluklar nedeniyle kapatılana kadar az sayıda otomobil üretti. İmparatorlukta otomobil kullanımı, I. Dünya Savaşı sonrasına kadar varlıklı kişiler ve hükümet yetkilileri ile sınırlıydı.

Osmanlı İmparatorluğu’nun önemli bir otomotiv endüstrisi yoktu ve bu nedenle çok fazla otomobil üretmiyordu. Ancak bazı varlıklı Osmanlı vatandaşları, Mercedes-Benz ve Rolls-Royce gibi Avrupalı ​​üreticilerden ithal arabalara sahipti. Bu arabalar genellikle üst düzey hükümet yetkilileri ve kraliyet ailesinin üyeleri tarafından kullanılıyordu. Osmanlı Hükûmeti ayrıca resmi kullanım için arabalar ve otobüsler de dahil olmak üzere bir araç filosu işletiyordu.

 

Konumuz Osmanlı Devleti; fakat Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarıyla ilgili bir anekdot paylaşmak isteriz:

Ülkemizde ilk dolmuş kavramını ortaya çıkaran isim: “Aşçı Halit”

Yıl 1929, dünya ekonomik buhranın tam ortasında ve tüm dünya gibi ülkemiz de bunu ziyadesiyle hissetmekteyken; esnaflar kepenk kapatmaya başlar; herkes tasarruf edebildiği kadar etmeye çalışır ve yarın ne olacak kaygısıyla yaşam akıp gittiği sıralarda Cağaloğlu’nda lokanta işleten Aşçı Halit turistlere taksi hizmeti veriyordur; sürekli müşterisi olan Musevi bir iş adamının “işler iyi gitmiyor artık otomobiline binemeyeceğim” demesi üzerine Aşçı Halit’in aklında bir fikir: sizinle aynı yöne giden üç müşteriyi daha aynı esnada otomobile alalım ve saat başına düşen ücreti tüm yolculara pay edelim minvalinde bir teklif sunar. Bu teklifin müspet cevabı karşısında Taksim-Eminönü dolmuş seferleri de başlamış olur. Bu yöntemin kârlı olduğunu gören, duyan taksiciler de aynı şekilde yolcu taşımaya başlar ve İstanbul’da dolmuş hizmetinin yaygınlaşması hızlanır.

Konuyla ilgili okumaktan hoşlanacağınızı tahmin ettiğimiz ANKARA ÜNİVERSİTESİ Kütüphane ve Dökümantasyon Daire Başkanlığı web sayfasından edindiğimiz bir kaynak paylaşıyoruz:

indirmek için tıklayınız… OSMANLI İSTANBULUNDA OTOMOBİL